Tereziya Mweranda w'Umwana Yezu mu bisigi vyiwe yaragendeye Diyoseziya Rutana

Inama y'AbepiskopiGatolikayarasavye ko Tereziyaw'UmwanaYezuyogenderaEkleziya y'Uburundi. None guheraigenekerezorya 8 gushikakurya 12 z'ukwezikw'umunaninihoyariaramutseagenderaDiyoseziyacu.

Tereziyayakiririweicesekumurwamukuruw’intaraya Rutana,mw'isengeronkuruyaDiyosezeParuwaseKatedrareya Rutana.

None TereziyayazaniyeikiEkleziya y'Uburundi muri rusangikandiyazaniyeikiUmuryangow'abakristubaDiyoseziya Rutana kuburyoyisangije?

Nivyotugiratugeragezekwishura mu kurabirahamweukovyagenze mu ncamake mu maparuwaseaneyariyatowe mu yandingoyakireTereziya mu bisigivyiwe. IjambonyamukururyaTereziya ni ugukizaimitima agira ati: "Ego cane no mw'ijurusinzoruhukanzogumankoraivyizakw'isigushikabosebarokotse". Mu gutemberezaibisigivyaTereziyaEkleziyaishakakuranguraicipfuzo ca Tereziya. Imanayaramuteyeiryotekairumviraigisabishociwengoashoborekugumaafashaabantuguhinduka no kwishikanaku Mana rukundokigongwe.

None uwotereziya ni ndeyabayehogutekandiyamariyeikiumuryangow'abakristu n'isiyose?

Tereziya mweranda bakunda kwita Tereziya mutoyi muri Karmeli, yavukiye mu gihugu c’Ubufaransa kw’itariki 2  Nzero mu 1873. Yavukiye mu muryango ukunda gusenga, avuka yitezwe, akundwa. Yavutse agira icenda mu muryango yasanzemwo abavukanyi bane n’abandi bane bapfuye bakiri bato. Ivyo vyose vyarafashije Tereziya vyongera bimubera icigwa mu nzira yiwe ngufi yo gushikira ubweranda.

Se wiwe yitwa Ludoviko Martino yavukiye i Bordo mu 1823, yitaba Imana mu 1894 i Lisiye; umwuga wiwe wari uwo gukora amasaha. Nyina wiwe Zeliya Mariya yavukiye i Gandele mu 1831 apfira i Alanso mu 1877. Uyu Zeliya Mariya yakora ibidanteri. Yakoresha abakozi benshi muri iryo hinguriro ryiwe.

Bompi rero bari bafise ubuzima bwiza, kandi barubaha Imana. Ludoviko yari yaripfuje kwihebera Imana mu muryango bita Abashanwane ba Berenarudo mweranda.Yagize ingorane z’ukutamenya ikiratini. Zeliya na we nyene yari yaripfuje kwihebera Imana mu muryango mukuruwe Mariya Luwiza yarimwo.

Tereziya yakuriye mu muryango w'abakristu b’abagatolika basenga cane, baja mu Nkuka ya misa imisi yose mu gitondo, bakunda kwisonzesha bakubahiriza amasabamana y'umwaka wa liturujiya. Umuryango wa Maritino warangwa n'urukundo no kwitaho abashonje, bakagendera abarwaye, abatama n'abatamakazi. Tereziya yarakiriye neza indero mu muryango. Yaranezereza abandi canecane akarondera kunezereza Yezu.

Yarashobora kuguma arajwe ishinga no kumenya niba yoba anezereza Yezu. Umusi umwe vyarashitse naho yipfuriza mama wiwe ko yopfa: «Ewe mawe icompa ugapfa!»  Maze nyina wiwe amushavuriye araheza yisigura avuga ati: «Ndabikwipfuriza gupfa kugira ngo ugende mw'ijuru. Ntiwama umbarira ko uwuja mw'ijuru abanza gupfa ?»[1]

Yitavye Imana ku wa 28 Myandagaro 1877 amaze imisi myinshi mu bubabare bwo ku mpfiro. Tereziya yabuze umuvyeyi wiwe akunda cane amaze imyaka ine gusa; maze bimutera intuntu nyinshi mbere biranamukomeretsa.

Guhera ku 29 Nyakanga, niho ububabare bujanye no gusambagirika bwatangura akikijwe n'ababikira bamuremesha.

Mama Mariya wa Gonzage mu kumuremesha yamubwira ko yamye yicisha bugufi, ko yamaze kwitegurira urwo rugendo, amara umwanya munini ariko ariyumvira araheza avuga ati:

«Ego umengo sinigeze mpengeshanya kurondera ukuri; ego narategereye uguca bugufi k'umutima...[2]»

Amajambo yanyuma yavuze aratwereka ko vy'ukuri yari yizigiye akanyamuneza kadatyoye. « Ese ingene ndamukunda!... Mana yanje... ndagukunda...[3]»

Uko babitubwira ababikira bari bamuri iruhande bavuga ko yamaze umwanya munini ameze nk'uwatwawe mu gisabisho imbere y'uko acikana. Ariko mw'ikete yandikiye musazawe Beliyere yamusezeye avuga ati: « Simpfuye ninjiye mu buzima [4]».

Yitavye Imana mu kamotera k'ubweranda aja kwegera uwo yakunze agakundisha mbere ni nawe azoguma akundisha mu gukora ineza kw'isi nk'uko yavyiyemereye. Yari ashikanye imyaka 24 y'amavuka, imyaka icenda mu buzima bwihevyi.

Tereziya w'Umwana Yezu mweranda yashizwe mu bahimbazwa igenekerezo rya 29 Ndamukiza 1923. Yashizwe mu beranda igenekerezo rya 17 Rusama  1925 na nyen'ubweranda  papa Piyo w'11.

Mu 1927 yagizwe umuvunyi w'abamisiyonari.

Igenekerezo rya 19 Gitugutu 1997 yagizwe umwigisha w'Ekleziya  na Papa Yohani Pawulo wa kabiri mweranda.

Intumbero yo kugendera isi yose ni icipfuzo ciwe kandi yari  yasavye  Imana.

Igihe rero yagendera Diyoseze yacu mu bisigi vyiwe, ico twihutiye kubwira abakristu ni ubuzima bwiwe n'inyigisho ziwe zishimikiye ku kayira k'indaso karangwa n'Urukundo ukwicisha bugufi, ubworo umwizero no kwiyegurira Imana Rukundo-Kigongwe (Abandon dans les mains de Dieu Amour Miséricordieux).

Abakristu baravyitavye rwose, uhereye uko twamwakiriye ku murwa mukuru wa Diyoseze abantu isinzi bakamusanganira ndetse mbere bagasohora n'ingoma bakazimuvugiriza. Hose rero ijambo ry'ikaze ryari:

Kaze Tereziya  Imana iratugendeye iguciyeko, kaze utwigishe urukundo wakunze Yezu n'abo yacunguye, kaze Tereziya ushinge umusaraba wa Yezu-Kristu hano muri Paruwase yacu, mu mibano yacu no mu ngo zacu, kaze maze icipfuzo cawe kiranguke co gukora ivyiza kw'isi, kaze ushungurure imvura y'amaroza yawe ku bantu bose, maze twese duce mu nzira y'ukwemera ukwizigira n'urukundo.

Kaze utwigishe gushikira ubweranda duciye muri ka kayira kawe koroshe kandi  ka hafi, ingo uducane aho Yezu yagucanye.

Twashoboye kwunamira Tereziya turamutura ibibazo n’imitwaro vy’ingo n’imiryango ryacu cane  cane tumusaba ngo atwigishe guca mu nzira yaga yaciyemwo ariko ya hafi.

Ihangiro nyamukuru rya Tereziya w'Umwana Yezu mweranda wo mu Maso heranda, ni ugukora gushika aho bose barokotse.

Mu maparuwase Tereza yagendeye yose twaragabanye inema n'imihezagiro. Umusi wa nyuma wabaye uwakaroruhore kandi utangaje. Muti vyagenze gute?

Hari ku wa 12 Myandagaro turiko turasezera umushitsi w'iteke Tereza w'Umwana Yezu mweranda turiko turamuhereza Diyosezi nkuru ya Gitega. Umuduga wunguruza abantu bita ihiyasi yarahonyanze abantu ku buryo buteye ubwoba abari ngaho bazi ko abantu bahonye.

Ni vyo abantu benshi barakomeretse ariko Imana yaradufashije nta muntu yitavye Imana. Twese twarabonye ko Tereza yadukingiye iyo mpanuka turakenguruka rwose.

Père Jean Marie Vianney SAKUBU, ocd

 


[1]A4 inyuma.

[2]Amajambo ya Tereza yanyuma.

[3]Amajambo ya nyuma ya Tereza 30 Nyakanga 1897.

[4]Ikete yandikiye Patiri Beliyere 9/6/1897.

 

Mgr Bonaventure NAHIMANA
Eveque de RUTANA 
B.P: 45 RUTANA-BURUNDI 
Tel: 00257 7947735
        25722 505118
Mail: nabimanah@yahoo.fr
        info@diocese-rutana.bi

        
 

Back to Top